ปวดหลัง "หมอนรองกระดูกทับเส้น" ออกกำลังกายท่าไหนดี? รวม 4 ท่าสร้าง "เกราะป้องกันหลัง" (ปลอดภัย ไม่เจ็บเพิ่ม)
"หมอครับ ผมเป็นหมอนรองกระดูกทับเส้น ปวดหลังร้าวลงขา อยากออกกำลังกายให้หลังแข็งแรง แต่ไม่กล้าทำท่าซิทอัพ กลัวหลังพังกว่าเดิม มีท่าไหนแนะนำไหมครับ?"
นี่คือสิ่งที่คนไข้ถามหมอทุกวันครับ และหมอขอยืนยันตรงนี้เลยว่า "คนปวดหลัง ห้ามทำท่าซิทอัพ (Sit-up) เด็ดขาด!" เพราะการงอตัวแรงๆ จะยิ่งบีบหมอนรองกระดูกให้ปลิ้นออกมาทับเส้นประสาทมากขึ้น
แต่... การไม่ออกกำลังกายเลย ก็จะทำให้กล้ามเนื้อลีบ และปวดเรื้อรังไม่หายสักที
ทางออกคือการสร้าง "กล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว" (Core Muscles) เปรียบเสมือนการสร้าง "เสื้อเกราะธรรมชาติ" (Natural Corset) มาพยุงกระดูกสันหลังไว้ครับ
วันนี้หมอเก่งคัดมาให้ 4 ท่าบริหาร ที่ออกแบบมาเพื่อคนปวดหลังโดยเฉพาะ เน้นความนิ่ง (Stability) ปลอดภัย และเห็นผลจริงครับ
กฎเหล็กก่อนเริ่ม (ต้องอ่าน!)
- ห้ามกลั้นหายใจ: ให้หายใจเข้า-ออก ลึกๆ ยาวๆ ตลอดเวลา
- หยุดทันทีถ้าเจ็บ: ถ้าทำแล้วปวดร้าวลงขา หรือปวดหลังจี๊ดๆ ให้หยุดทันที แสดงว่าเราอาจทำผิดท่า หรือร่างกายยังไม่พร้อม
- ทำบนที่นอนแข็ง หรือเสื่อโยคะ: ห้ามทำบนที่นอนนุ่มยุบยวบยาบ
ท่าที่ 1: แขม่วท้องล็อคหลัง (Abdominal Bracing)
นี่คือท่าพื้นฐานที่สุด แต่สำคัญที่สุด! เป็นการปลุกกล้ามเนื้อชั้นลึกให้ตื่น
วิธีทำ:
- นอนหงาย ชันเข่าขึ้นทั้งสองข้าง วางแขนข้างลำตัว
- หายใจเข้าลึกๆ ผ่อนคลายพุง
- หายใจออกยาวๆ พร้อมกับ "แขม่วท้อง" กดสะดือลงหาพื้นเตียง เกร็งหน้าท้องค้างไว้ (เหมือนตอนเราจะโดนต่อยท้อง)
- นับ 1-10 ในใจ (ห้ามกลั้นหายใจ ให้หายใจเข้าออกตื้นๆ ขณะเกร็งท้อง)
- ผ่อนคลาย ทำซ้ำ 10 ครั้ง
ท่าที่ 2: สะพานโค้งก้นเด้ง (Glute Bridge)
ท่านี้ช่วยสร้างกล้ามเนื้อก้นและหลังล่าง โดยไม่ต้องก้มหลัง ปลอดภัยมากครับ
วิธีทำ:
- นอนหงาย ชันเข่าขึ้น กางขาเท่าช่วงไหล่
- เกร็งหน้าท้อง (เหมือนท่าที่ 1)
- ออกแรง "ขมิบก้น" แล้วค่อยๆ ยกสะโพกลอยขึ้นจากพื้น จนลำตัวเป็นเส้นตรง (เข่า-สะโพก-ไหล่)
- ระวัง! อย่าดันเอวสูงจนหลังแอ่น ให้ใช้แรงจากก้น
- ค้างไว้ 5-10 วินาที ค่อยๆ วางก้นลง
- ทำซ้ำ 10 ครั้ง
ท่าที่ 3: ท่าสุนัขยืดแขนขา (Bird Dog - Beginner)
ท่านี้ช่วยฝึกการทรงตัวและกล้ามเนื้อหลังมัดลึก แต่ต้องระวังอย่าแอ่นหลัง
วิธีทำ:
- ตั้งท่าคลานสี่ขา (มืออยู่ใต้ไหล่ เข่าอยู่ใต้สะโพก) หลังตรงขนานพื้น (ไม่แอ่น ไม่โก่ง)
- เกร็งหน้าท้องล็อคหลังให้นิ่ง
- ค่อยๆ ยก "แขนขวา" ยืดไปข้างหน้า พร้อมกับ "ขาซ้าย" เหยียดไปข้างหลัง (แขนขาคนละฝั่ง)
- เคล็ดลับ: ไม่ต้องยกสูง! เอาแค่ระดับลำตัวพอ ถ้าหลังแอ่นแปลว่ายกสูงไป
- ค้างไว้ 3-5 วินาที แล้วกลับมาท่าเดิม สลับข้าง
- ทำซ้ำข้างละ 5-10 ครั้ง
ท่าที่ 4: แพลงก์แบบดัดแปลง (Modified Plank on Knees)
ท่าแพลงก์ปกติอาจโหดไปสำหรับคนปวดหลัง เรามาทำแบบใช้เข่าช่วยก่อนครับ
วิธีทำ:
- นอนคว่ำ ใช้ศอกยันพื้น (ศอกอยู่ใต้ไหล่)
- ใช้เข่าเป็นจุดหมุน ยกตัวขึ้นจากพื้น ให้ไหล่ถึงเข่าเป็นเส้นตรง
- เกร็งหน้าท้อง ขมิบก้น (อย่าให้ก้นโด่ง หรือหลังแอ่นตกท้องช้าง)
- ค้างไว้เท่าที่ไหว (เริ่มจาก 10-15 วินาที) แล้วค่อยๆ เพิ่มเวลา
- ทำซ้ำ 3-5 รอบ
บทสรุป
การออกกำลังกายสำหรับคนเป็นหมอนรองกระดูกทับเส้น ไม่จำเป็นต้องหนัก หรือเหงื่อท่วมครับ หัวใจสำคัญคือ "ความถูกต้อง" และ "ความสม่ำเสมอ"
แค่คุณทำ 4 ท่านี้ทุกวัน วันละ 10-15 นาที กล้ามเนื้อแกนกลางจะแข็งแรงขึ้น เปรียบเสมือนคุณใส่ "เข็มขัดพยุงหลัง" ธรรมชาติไว้ตลอดเวลา อาการปวดหลังจะค่อยๆ ดีขึ้น และกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจครับ
เริ่มวันนี้ วันละนิด ดีกว่านอนปวดอยู่เฉยๆ แน่นอนครับ หมอเอาใจช่วย!
บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่ ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง) ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ 📱 Line ID: @doctorkeng
#กายภาพบำบัด #ปวดหลัง #หมอนรองกระดูกทับเส้น #ออกกำลังกายแก้ปวดหลัง #CoreStrengthening #หมอเก่งกระดูกและข้อ #DoctorKeng
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น