อายุ 57 ปวดหลังร้าวลงขา... ผล MRI บอก "กระดูกเสื่อมหลายระดับ" ต้องกังวลแค่ไหน?
"หมอครับ ผล MRI ออกมาแล้วครับ... เขาเขียนว่ากระดูกสันหลังเสื่อมหลายข้อเลย แถมมีกดทับเส้นประสาททั้งซ้ายทั้งขวา ฟังดูน่ากลัวมาก ผมจะเป็นอัมพาตไหมครับ? ต้องผ่าตัดด่วนเลยหรือเปล่า?"
นี่คือความกังวลของคนไข้ชายวัย 57 ปี ท่านหนึ่งที่เพิ่งเดินถือผลตรวจเข้ามาปรึกษาหมอด้วยสีหน้าไม่สู้ดีครับ อาการหลักๆ คือ "ปวดหลัง แล้วมีอาการชาร้าวลงไปที่ขาขวา" เดินไกลไม่ได้ ต้องหยุดพัก
พอเปิดดูผล MRI ก็พบร
- กระดูกสันหลังเสื่อมหลายระดับ (Multilevel degeneration)
- หมอนรองกระดูกเสื่อม (Disc degeneration)
- โพรงกระดูกตีบแคบ (Spinal stenosis) ที่ระดับ L4/5 และ L5/S1
ฟังดูเหมือนหลังพังทั้งแถบใช่ไหมครับ? แต่หมออยากบอกข่าวดีว่า... "อย่าเพิ่งตกใจกับภาษาแพทย์ครับ" เพราะเคสนี้ จริงๆ แล้วคือ "ความเสื่อมตามธรรมชาติ" ที่เราจัดการกับมันได้ครับ
อาการ "ปวดร้าวลงขาขวา"
ในเคสของคุณพี่ท่านนี้ แม้ผลจะบอกว่าเสื่อมหลายที่ แต่ "จำเลยตัวจริง" ที่ทำให้ปวดขาขวาจนเดินลำบาก คือที่ระดับ L4/5 ครับ
- เกิดอะไรขึ้น? ตรงข้อต่อกระดูกสันหลังระดับเอวข้อที่ 4 และ 5 (L4/5) มีความเสื่อมเกิดขึ้น ทำให้ช่องทางเดินเส้นประสาทมันแคบลง (Stenosis)
- ผลกระทบ: มันไปเบียดบัง "เส้นประสาทขาข้างขวา" (Right L4 nerve) ครับ
- อาการ: เมื่อเส้นประสาท L4 โดนกด อาการปวดหรือชาจะวิ่งจากหลังล่าง อ้อมมาทางสะโพก ลงมาที่หน้าขา หรือหน้าแข้งด้านใน ทำให้เรารู้สึกเหมือนไฟช็อตหรือเป็นตะคริวเวลาเดิน
แล้วระดับ L5/S1 ที่เสื่อมด้วยล่ะ?
ในผล MRI ของคุณพี่ ยังเจอว่าที่ระดับล่างลงไปอีกข้อ (L5/S1) ก็มีการกดทับเส้นประสาทเหมือนกัน แต่เป็น "ด้านซ้าย"
- ทำไมตอนนี้ยังไม่ปวดซ้าย? อาจเป็นเพราะการกดทับยังไม่รุนแรงมาก หรือร่างกายยังพอทนไหวครับ
- ต้องทำยังไง? ถือเป็น "สัญญาณเตือน" ครับ ว่าในอนาคตถ้าเรายังใช้งานหนัก ขาซ้ายอาจจะเริ่มประท้วงได้เหมือนกัน ดังนั้นการดูแลรักษาตอนนี้ จะช่วยป้องกันข้างซ้ายไปในตัวครับ
"เสื่อม" ไม่ได้แปลว่า "ร้าย"
สิ่งที่หมออยากเน้นย้ำให้สบายใจที่สุดในเคสนี้คือลักษณะของโรคโดยรวมครับ:
- เป็นความเสื่อมตามวัย (Age-related change): เหมือนผิวที่มีริ้วรอย ผมที่เริ่มหงอก กระดูกสันหลังคนวัย 57 ก็ย่อมมีความสึกหรอเป็นธรรมดาครับ ไม่ใช่เรื่องผิดปกติ
- ไม่ใช่โรคร้ายแรง (No Red Flags): ในฟิล์ม ไม่พบ กระดูกหัก (Fracture) และ ไม่พบ ก้อนเนื้อหรือมะเร็ง (Tumor) ใดๆ
- โครงสร้างผิดรูปเล็กน้อย: อาจจะมีกระดูกคดหรือเอียงนิดหน่อย ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่เจอได้ และไม่ได้น่ากลัวครับ
แนวทางการรักษา: จำเป็นต้องผ่าตัดไหม?
เมื่อรู้ว่าไม่ใช่โรคร้าย และเป็นแค่ความเสื่อม... การผ่าตัดจึง "ไม่ใช่ทางเลือกแรก" เสมอไปครับ
Step 1: รักษาแบบประคับประคอง (90% ของคนไข้ดีขึ้นได้)
- ยา: กินยาลดการอักเสบของเส้นประสาท และยาแก้ปวด
- กายภาพบำบัด (สำคัญมาก):
- บริหารกล้ามเนื้อ: เสริมสร้างกล้ามเนื้อหลัง (Core muscle) ให้แข็งแรง เพื่อช่วยพยุงกระดูกสันหลังที่เสื่อม
- ปรับพฤติกรรม: หลีกเลี่ยงการยกของหนัก การก้มเงยบ่อยๆ หรือนั่งนานเกินไป
Step 2: การฉีดยา (ถ้ากินยาแล้วไม่หาย)
- ฉีดยาสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาท (Epidural Steroid Injection) เพื่อลดบวมที่เส้นประสาทโดยตรง (เหมือนเอาน้ำดับไฟที่ต้นตอ) ช่วยให้หายปวดและกลับไปทำกายภาพได้ดีขึ้น
Step 3: ผ่าตัด (ทางเลือกสุดท้าย)
- จะพิจารณาก็ต่อเมื่อ: รักษาเต็มที่แล้ว 3-6 เดือนไม่ดีขึ้น, กล้ามเนื้อขาเริ่มอ่อนแรง, หรือมีปัญหาการขับถ่าย
บทส่สรุป
ผล MRI ที่ยาวเหยียด อาจดูน่าตกใจ แต่ถ้าเราอ่านให้ลึกถึงรายละเอียด เราจะพบว่ามันคือ "บันทึกการใช้งานร่างกาย" ของเราครับ
สำหรับเคสนี้ ให้การรักษาที่ถูกต้อง และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม อาการปวดร้าวลงขาจะดีขึ้นได้ และคุณพี่จะสามารถใช้ชีวิตในวัย 57 ได้อย่างมีความสุข โดยไม่ต้องกังวลเรื่องเนื้อร้ายครับ
ดูแลหลังให้ดีตั้งแต่วันนี้ เพื่อให้มันอยู่ประคองเราไปอีกนานๆ ครับ
บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่ ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง) ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ 📱 Line ID: @doctorkeng
#กระดูกสันหลังเสื่อม #ปวดหลังร้าวลงขา #หมอนรองกระดูกทับเส้น #MRIกระดูกสันหลัง #โพรงประสาทตีบ #หมอเก่งกระดูกและข้อ #DoctorKeng
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น